Wat zijn algemene voorwaarden?

Algemene voorwaarden zijn de ‘kleine lettertjes’ bij een aankoop of dienst. Hierin staat welke rechten en plichten u en de ondernemer hebben. Er kan bijvoorbeeld in staan wanneer u uiterlijk moet betalen of hoelang u garantie hebt. En wat de ondernemer moet doen als u klachten hebt.

De belangrijkste informatie over de aankoop of dienst zelf mag niet in de algemene voorwaarden staan. Deze informatie moet in de overeenkomst staan. Of u moet de informatie mondeling krijgen als u het product koopt. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om de prijs, de kleur van het product of de hoeveelheid.

Voor ‘algemene voorwaarden’ worden ook vaak andere namen gebruikt, bijvoorbeeld: betalingsvoorwaarden, garantiebepalingen, bezorgregeling, servicevoorwaarden of  leveringsvoorwaarden. Voor de wet zijn dit allemaal ‘algemene voorwaarden’.

Wanneer zijn algemene voorwaarden geldig?

Gebruikt een ondernemer algemene voorwaarden? Dan moet hij dat aan u vertellen voordat u zijn product koopt of voordat u een overeenkomst met hem sluit. Ook moet hij u vooraf de kans geven om de voorwaarden te lezen. Alleen dan zijn de voorwaarden geldig.  

Om ervoor te zorgen dat u de algemene voorwaarden vooraf kunt lezen, kan de ondernemer verschillende dingen doen:

• Hij geeft u de voorwaarden voordat u het product koopt of voordat u de overeenkomst met hem sluit. Of hij stuurt ze vooraf per post of mail aan u op. Bijvoorbeeld in een catalogus of bij een offerte. 
• Is geven of opsturen onmogelijk? Dan mag de ondernemer zeggen waar u de voorwaarden kunt bekijken. Bijvoorbeeld in zijn bedrijf, bij de Kamer van Koophandel of bij de rechtbank. Wilt u de voorwaarden zelf hebben? Dan moet hij ze gratis naar u opsturen. 
• Verkoopt de ondernemer via internet? Dan moet hij ervoor zorgen dat u de voorwaarden online kunt lezen en downloaden. Is downloaden niet mogelijk? Dan moet de ondernemer ze gratis per mail of post naar u opsturen, als u daarom vraagt.
• Verkoopt de ondernemer in een winkel? Dan mag hij de algemene voorwaarden ook duidelijk zichtbaar in de winkel neerleggen of ophangen. Of hij mag ze op de kassabon afdrukken.

In al deze gevallen hebt u voldoende kans om de algemene voorwaarden vooraf te lezen. Daarom zijn de voorwaarden geldig. Het is daarom verstandig om de voorwaarden ook echt te lezen.

Moet ik me altijd aan de algemene voorwaarden houden?

Hebt u een product gekocht of hebt u een overeenkomst voor een dienst gesloten? En heeft de ondernemer u vooraf verteld dat hij algemene voorwaarden gebruikt? Dan zit u meestal aan die algemene voorwaarden vast en moet u zich eraan houden.

Bent u het niet eens met 1 of meer voorwaarden? Maar hebt u het product al wel gekocht of de overeenkomst gesloten? Dan kunt u de voorwaarden soms ongeldig maken. Maar dat kan alleen in de volgende 2 gevallen:

• Als de ondernemer u niet heeft verteld dat hij algemene voorwaarden gebruikt. En als u hij u geen kans heeft gegeven om de voorwaarden te lezen voordat u het product kocht of voordat u de overeenkomst sloot. In dat geval kunt u de algemene voorwaarden in hun geheel ongeldig maken.
• Als de ondernemer bepaalde voorwaarden gebruikt die volgens de wet onredelijk zijn. Dan kunt u die onredelijke voorwaarden ongeldig maken. De andere algemene voorwaarden blijven dan wel geldig.

Wanneer zijn algemene voorwaarden onredelijk?

Of een voorwaarde ‘onredelijk’ is, bepaalt de wet. In de wet staan voorbeelden van onredelijke voorwaarden. Daarbij gaat het om: 

• een ‘zwarte lijst’ met voorwaarden die altijd onredelijk zijn. Deze voorwaarden mag u altijd ongeldig maken. 
• een ‘grijze lijst’ met voorwaarden die onredelijk kúnnen zijn. Bent u het niet met zo’n voorwaarde eens? En kan de ondernemer niet bewijzen dat er goede redenen voor zijn? Dan kunt u die voorwaarde ongeldig maken.

Ook voorwaarden die niet op de zwarte of grijze lijst staan, kunnen onredelijk zijn. Alle onredelijke voorwaarden kunt u ongeldig maken. Wilt u weten of een voorwaarde onredelijk is, vraag dan advies aan een juridisch adviseur of aan het Juridisch Loket.

Voorbeelden van bepalingen op de zwarte lijst

Het is in ieder geval onredelijk als in de algemene voorwaarden staat dat:

• u de koop alleen ongedaan kunt maken via de rechter
• de ondernemer een abonnement steeds automatisch voor een bepaalde termijn mag verlengen
• de ondernemer binnen 3 maanden nadat de dienst begint, zijn prijzen mag verhogen. Dit is alleen redelijk als erbij staat dat u de overeenkomst in dat geval mag opzeggen.

Voorbeelden van bepalingen op de grijze lijst

Het kán onredelijk zijn als in de algemene voorwaarden staat dat:

• de ondernemer iets anders mag leveren dan beloofd, zonder dat u de koop dan ongedaan mag maken
• de ondernemer het product mag leveren binnen een termijn die ongebruikelijk of onduidelijk is
• de ondernemer niet aansprakelijk is voor schade.

Wanneer mag een ondernemer zijn algemene voorwaarden veranderen?

Hebt u een abonnement afgesloten voor bijvoorbeeld een sportschool, een tijdschrift of de levering van producten? Dan mag de ondernemer tussentijds de algemene voorwaarden veranderen. Maar dat mag alleen als de ondernemer aan 3 voorwaarden voldoet:

1. Toen u het abonnement afsloot, stond al in de voorwaarden dat de ondernemer ze tussentijds mocht veranderen.
2. De veranderde voorwaarden zijn niet onredelijk. Een onredelijke voorwaarde is bijvoorbeeld dat de ondernemer de prijs mag verhogen binnen 3 maanden nadat u het abonnement hebt afgesloten. Of dat de ondernemer iets heel anders mag leveren dan afgesproken, zonder dat u mag opzeggen. De rechter vindt een verandering al snel onredelijk als u het abonnement niet mag opzeggen bij een verandering.
3. De ondernemer stuurt u de nieuwe voorwaarden toe, voordat ze ingaan. Het is niet voldoende als hij u alleen een e-mail stuurt dat er iets is veranderd. Of als hij alleen een advertentie in de krant zet.

Voldoet de ondernemer niet aan voorwaarde 1? Dan mag hij de algemene voorwaarden niet veranderen. U kunt dan van de ondernemer eisen dat de oude voorwaarden blijven gelden.

Voldoet de ondernemer niet aan voorwaarde 2 of 3? Dan hoeft u de veranderde algemene voorwaarden ook niet te accepteren. U kunt deze dan ongeldig maken. De oude voorwaarden blijven dan bestaan.

Hoe kan ik algemene voorwaarden ongeldig maken?

Als u algemene voorwaarden ongeldig wilt maken, moet u ze ‘vernietigen’. Dat doet u door een brief
of e-mail te sturen naar de ondernemer.

Hebt u de algemene voorwaarden niet kunnen bekijken voordat u het product kocht of de overeenkomst sloot? Of heeft de ondernemer de voorwaarden gewijzigd, maar hebt u de gewijzigde voorwaarden niet kunnen bekijken voordat ze ingingen? Dan kunt u de voorwaarden in hun geheel vernietigen. Gebruik onze voorbeeldbrief:

• Voorbeeldbrief - Vernietiging algemene voorwaarden

Zijn een of meer algemene voorwaarden onredelijk? Dan kunt u die onredelijke voorwaarden vernietigen. Gebruik onze voorbeeldbrief:

• Voorbeeldbrief - Vernietiging onredelijke voorwaarden

Nadat u de voorwaarden hebt vernietigd, gelden ze niet meer. De koop of de overeenkomst blijft wel bestaan. En ook de andere afspraken en de voorwaarden die u niet vernietigd hebt, blijven gelden.